چرایی نزول قرآن‌کریم به زبان عربی

کارشناس حوزوی علوم و تاریخ قرآن به تبیین علت نزول قرآن کریم به زبان عربی پرداخت و گفت: پیامبر اکرم‌(ص) که باید از خانواده و بعد از ملت خودش برای هدایت استفاده کند، طبیعتاً از زبانی استفاده می‌کند که مطابق با زبان خانواده، عشیره و ملت عرب باشد.

حجت‌الاسلام علی شاه علیزاده، کارشناس علوم و تاریخ قرآن، در برنامه پرسمان قرآنی که از رادیو معارف پخش می‌شد، گفت: در آستانه ماه مبارک رمضان و ماه قرآن هستیم، در این ماه دعا‌ها و زیارات بسیاری توصیه شده، اما توصیه و تاکید زیادی هم بر قرائت قرآن شده است.

وی ادامه داد: امام باقر(ع) می‌فرماید «برای هر چیزی بهاری است اما بهار قرآن، ماه مبارک رمضان است»؛ تشبیه بهار جالب است، در بهار زمین مرده زنده می‌شود، دل‌های ما هم در ماه رمضان زنده می‌شوند، درختان در بهار زنده می‌شوند و شکوفه می‌دهند، دل‌های ما و استعدادهای خفته ما هم در ماه مبارک رمضان به برکت قرآن زنده و شکوفا می‌شوند.

این کارشناس حوزوی ابراز داشت: رسول خدا(ص) می‌فرماید «کسی که اولاً قرآن را برای خشنودی خدا قرائت کند، (هدف از قرائت قرآن خشنودی و قربت الی الله باشد) و دوم اینکه قرآن را برای تفقه و فهم دین تلاوت کند، ثوابی که برایش نوشته می‌شود مثل ثوابی است که به فرشتگان، پیامبران و مرسلین می‌دهند»، این نکته را باید توجه داشته باشیم که قرائت قرآن برای تفقه فی الدین باشد یعنی هدف، فهم دین باشد.

سوره‌هایی که پیامبر(ص) را پیر کرد

قرآن کریم به عنوان کلام وحی در بردارنده معارف، داستان‌ها، قصه‌ها، پندها و معماهای فراوان و آموزنده است. هرچند هدف از نزول قرآن تنها بیان این مسائل نبوده است، اما توجه به آنها نشان از اعجاز این کلام الهی و زیبایی‌های آن دارد که محققان و پژوهشگران قرآنی آنها را استخراج کرده‌اند.

پرسش ها	پاسخ ها
سوره‌هایی که حضرت محمد(ص) فرمود آن سوره‌ها مرا پیر کرد، چیست؟	سوره‌های «هود، واقعه، مرسلات و نبا»
کدام سوره قرآن به نام یکی از فلزات است؟	سوره «حدید» که به معنای «آهن» است.
نام موجودی که نه انسان است و نه حیوان و نه فرشته و نام یکی از سوره‌های قرآن است؟	سوره«جن»
سوره‌ای که نام میوه‌ای است و خداوند به آن قسم  خورده است؟	سوره «تین»
نام سوره‌ای که به معنای روزگار است، چیست؟	سوره «دهر»
کدام سوره‌ها نشان دهنده بخش‌هایی از شبانه روز هستند؟	سوره های « فلق، عصر، لیل و فجر»
سوره‌هایی که نام آنها از اولین کلمه همان سوره گرفته شده، کدامند؟	سوره های «تبت، عصر، قارعة، عبس، لیل و شمس»
نام مرد دانشمندی که یکی از سوره‌های قرآن به نام اوست؟	سوره «لقمان»
سوره‌هایی را که تعداد آیه‌های آن، برابر با تعداد امامان معصوم است؟	سوره های «تحریم » و «طلاق»
سوره‌ای که به نام یکی از روزهای هفته است؟	سوره «جمعه»
کدام سوره به «قلب قرآن» معروف است؟	سوره «یس»
کدام سوره به «عروس قرآن» مشهور است؟	سوره «الرحمن»
تنها سوره‌ای که به زبان حال بندگان نازل شده، کدام است؟	سوره«حمد»
زینت قرآن چیست؟	به فرمایش حضرت محمد(ص)صوت زیبا زینت قرآن است.
کدامیک از اسماء الحسنی خداوند است که 114 مرتبه مطابق با تعداد سوره‌های قرآن آمده است؟	لفظ «رحیم» 114 مرتبه در قرآن کریم آمده است.

دانستنی هایی از سوره واقعه!

---

حقیقت بودن قیامت علاوه بر خبر دادن قرآن مجید حکم عقل نیز می‌باشد هر عاقلی می‌فهمد این دستگاه عظیم روز واپسینی در پی دارد زیرا اگر حیات بشر منحصر به همین عالم باشد ، برخلاف حکمت و مصلحت است، راستی لغو و بیهوده است به تعبیر دیگر هر چند زشت است، کارخانه نجاست سازی درست کردن است در حالی که می‌بینیم ذرات عالم وجود بی حکمت و صلحت نیست .

---

اذا وقعت الواقعه لیس لوقعتها کاذبه خافضة رافعه   

خافضة رافعه : پایین برنده و بالا برنده است قیامت روزی است که عده ای را پست می‌کند ، پایمال و ذلیل ، بدبخت و کوچک مانند مورند هیچ کس به آن‌ها اعتنایی نمی‌کند هرچند در دنیا عزیز و گرامی بودند . در مقابل عده ای که آن‌ها را در دنیا خوار می‌شمردند و ارزشی برایشان قائل نبودند رفیع می‌شوند تاج عزت بر سر و ردای خلعت بر دوش و گرامی شده خدایند . دیده‌اید افرادی که از ترس طلبکاری فرار می‌کنند در چه ذلتی زندگی می‌کنند؟ بیشتر مردمان در قیامت چنین حالی دارند که از زن و فرزند و پدر و مادر فرار می‌کنند (سوره 80 آیات 34-36) چون هر کدام حق خود را می‌طلبند چه ذلتی عارضش می‌گردد. صورت‌هایی که در آن روز غبار اندوه آن را فراگرفته خواری و مذلت از آن می‌بارد از رسوایی و فضیحت سرزنش و انگشت نمایی آرزو می‌کنند فرار گاهی باشد ولی نیست .

در انقلابات دنیا می‌بینید سلطان را از تخت به زیر می‌آورند، چگونه آن عزیز به خاک مذلت می‌افتد این انقلابات در برابر انقلاب قیامت که چیزی نیست مع‌الوصف اسباب عبرت است نمونه ایست از خافضه بودن در قیامت .

نام‌های متعدد قیامت به اعتبار آثار

برای قیامت نام‌های متعددی است که خداوند در قرآن بیان فرموده است متجاوز از هفتاد نام دارد از بس روز بزرگی است به اعتبار آثار عظیمش نام‌های مناسبی برای آن است مقداری از آن نام‌ها را حضرت علی(علیه السلام) در محراب مسجد کوفه ضمن مناجات پس از نماز خواندن و در مفاتیح‌الجنان نیز این دعا موجود است اگر حال دعایی پیدا کردید با توجه بخوانید. از نام‌های قیامت آزفه و قارعه و در اینجا واقعه است .

واقعه چیست؟

هر امر مهمی که در عالم اتفاق بیفتد که موجب انقلاب و تغییرات مهم گردد از آن به واقعه تعبیر می‌گردد مثلاً نسبت به روز عاشورا و قضایای موحشی که رویداد به واقعه یا واقعه طف تعبیر می‌کنند. هیچ روزی مثل قیامت نیست همه انقلابات دنیا یک طرف در برابر قیامت چیزی نیست زلزله قیامت کوه‌ها را ریزه ریزه می‌کند این است واقعه نه زلزله دنیوی. در قیامت، خورشید در هم پیچیده می‌شود و ستاره‌ها فرو می‌ریزند آن‌ را با آفتاب گرفتن دنیوی نمی‌شود مقایسه کرد .

برای قیامت نام‌های متعددی است که خداوند در قرآن بیان فرموده است متجاوز از هفتاد نام دارد از بس روز بزرگی است به اعتبار آثار عظیمش نام‌های مناسبی برای آن است مقداری از آن نام‌ها را حضرت علی ( علیه السلام) در محراب مسجد کوفه ضمن مناجات پس از نماز خواندن و در مفاتیح‌الجنان نیز این دعا موجود است اگر حال دعایی پیدا کردید با توجه بخوانید . از نام‌های قیامت آزفه و قارعه و در اینجا واقعه است

قیامت واقع شده است

نکته ای که در آیات مربوط به قیامت مشاهده می‌شود تعبیر به ماضی کردن است در حالی که قیامت هنوز برپا نشده اما قران مجید آن را شده حساب می‌فرماید "وقعت الواقعه " هنگامی ‌که واقع شد قیامت . این اصطلاح قران مطابق استعمال عرب است و همچنین در سایر زبان‌ها کم و بیش بکار می‌رود . امری که بعداً واقع می‌شود اگر هیچ شکی در وقوعش نباشد آن را واقع شده بشمار می‌آورند " مضارع محقق‌الوقوع در حکم ماضی است " قیامت در آینده است اما چون هیچ‌گونه شکی در وقوعش نباشد مثل اینکه شده است . در مثال‌های محسوس دقت کنید: اگر از چند فرسخی سیل جریان دارد و بزودی به شهر می‌رسد اهل شهر خبردار می‌شوند به یکدیگر می‌رسند و می کویند "سیل آمد": شهر را آب برد "چون مطلبی است مسلم لذا به کلمه " آمد و برد " که مربوط به زمان گذشته است تعبیر می‌کنند در حالی که می‌آید و می‌برد و هنوز نیامده و نبرده است. قیامت برای اهل دل یقینی است، آن را شده به حساب می‌آورند. در نامه ای که ابی عبدالله الحسین علیه‌السلام به بنی هاشم می‌نویسد می‌فرماید: دنیا مثل اینکه نبود و آخرت مثل اینکه همیشه هست و از بین رفتنی نیست .

در وقوع قیامت دروغی نیست

لیس لوقتها کاذبه - برای واقع شدن قیامت دروغی نیست اینجا کاذبه بر وزن فاعله به معنی مصدر یعنی "کذب" بکار رفته است. حقیقت بودن قیامت علاوه بر خبر دادن قرآن مجید حکم عقل نیز می‌باشد هر عاقلی می‌فهمد این دستگاه عظیم روز واپسینی در پی دارد زیرا اگر حیات بشر منحصر به همین عالم باشد، برخلاف حکمت و مصلحت است، راستی لغو و بیهوده است به تعبیر دیگر هر چند زشت است، کارخانه نجاست سازی درست کردن است در حالی که می‌بینیم ذرات عالم وجود بی حکمت و صلحت نیست. انبیاء از آدم تا خاتم همه به خدای یکتا خواندند و از معاد خبر دادند. قرآن مجید هم که در حدود هزار آیه‌اش درباره معاد و بهشت و دوزخ است. خدا کند از این آیات شریف دل خبردار و بیدار گردد.

فضیلت سوره واقعه

عبدالله بن مسعود از صحابه بزرگ پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بود، وقتی مریض شد که در همان مریضی رحلت کرد عثمان بن عفان بر او وارد شد که از او عیادت کند.

عثمان از او پرسید: شکایت تو چیست؟

گفت: گناهان من .

گفت: چه می‌خواهی؟

گفت: رحمت رب خودم را.

گفت: آیا طبیب را دعوت نمی‌کنی؟

گفت: طبیب مریضم کرد.

گفت: آیا امر ندهیم که تو را عطایی کنند؟

گفت: آن وقت که بدان محتاج بودم مرا از آن بازداشتی والان به من عطا می‌کنی که از آن مستغنی ام؟

گفت: عطا برای دخترانت باشد.

گفت: آنان را حاجت به عطا نیست چه این که من آنان را امر کرده‌ام که سوره واقعه را بخوانند فانی سمعت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم یقول: من قراء سورة الواقعه کل لیلة لم تصبه فاقة اءبدا. رسول الله فرمود: هر کس ‌ سوره واقعه را هر شب بخواند هیچ گاه تنگدستی به او روی نمی‌آورد.(هزار و یک نکته، ج 1 و 2، ص 750)

پاسخ به یک شبهه قرآنی

قرآن در تقسیمی مردم در قیامت را به سه گروه‌ تقسیم کرده است: 1. أَصْحَابُ الْمَیْمَنَةِ 2.أَصحْابُ المْشْئمَةِ 3. السَّابِقُونَ. و در جایی دیگر مردم را به دو دسته تقسیم کرده است. آیا تناقض در قرآن نیست؟

در قرآن کریم سوره مبارکه واقعه آیه 7 آمده است که در روز قیامت مردم سه دسته می‌‌شوند، اما در سوره مبارکه بلد آیات 18-19 و سوره مبارکه زلزال آیات 6-7 تنها دو گروه را بر می‌‌شمرد.آیا این تناقض نیست؟ آیا این آیات با یکدیگر قابل جمع هستند؟

 

قرآن، مردم در قیامت را به گروه‌هایی تقسیم کرده است. در یکی از اینها، مردم را به سه دسته تقسیم کرده است: «وَ کُنتُمْ أَزْوَاجًا ثَلَاثَةً * فَأَصْحَابُ الْمَیْمَنَةِ مَا أَصحْابُ الْمَیْمَنَةِ * وَ أَصحْابُ المْشْئمَةِ مَا أَصحْابُ المْشْئمَةِ * وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ * أُوْلَئکَ الْمُقَرَّبُونَ»

 

کلمه « أَزْوَاجًا» در این آیه به معنای صنف و گروه می‌باشد. «فَأَصْحَابُ الْمَیْمَنَةِ ... وَ أَصحْابُ المْشْئمَةِ » کلمه «میمنة» از ماده «یمن» است که مقابل شوم به کار می‌رود و معنایى بر خلاف آن دارد، پس «اصحاب میمنه» اصحاب و دارندگان یمن و سعادت‌اند، و در مقابل آنان، «اصحاب مشئمه» هستند، که اصحاب و دارندگان شقاوت می‌باشند. البته برخی از مفسران این احتمال را داده‌اند که منظور از میمنه و مشئمه، دست راست و دست چپ باشد که در آخرت به عنوان نماد، نامه اعمال افراد خوب را به دست راست آنها و نامه اعمال انسان‌های بد را به دست چپ آنها می‌دهند.

 

«وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ» این گروه با این‌که مقدم بر دو گروه دیگر است و بالاتر از آنها قرار دارد، در انتها ذکر شده؛ زیرا در ادامه این آیات، اوصاف بسیاری برای اینان ذکر شده است و چون توصیف دو گروه اول کوتاه است، آن‌دو را در بیان، مقدم بر این گروه کرده است. در این تعبیر خداوند سابقون را به خود سابقون تفسیر کرده است و به نظر بهترین تفسیر برای اینها، همان تفسیر به اسمشان است؛ لذا دو بار این کلمه تکرار شده است.