کدام نعمت آمیخته با برکت است؟

دقایقی با قرآن...

کدام نعمت آمیخته با برکت است؟

نباید به هر نعمت ظاهر دل خوش کرد، زیرا اگر این نعمت ها برای مومنین باشد، مایه برکت است و اگر برای کفار باشد، ناپایدار و وسیله قهر الهی است.

وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ وَلَکِن کَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ؛ و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند قطعا برکاتى از آسمان و زمین برایشان مى‏گشودیم ولى تکذیب کردند پس به [کیفر] دستاوردشان [گریبان] آنان را گرفتیم (اعراف، آیه 96)
در قرآن دو نوع گشایش برای دو گروه مطرح است:
الف) رفاه و گشایش برای خوبان که همراه با برکات است "فتحنا علیهم برکات"
ب)رفاه و گشایش برای کفار و ناهلان که دیگر همراه با برکت نیست "فتحنا علیهم ابواب کل شیء" زیرا چه بسا نعمت ها، ناپایدار و سبب غفلت و غرور و طغیان باشد. خداوند، این رفاه و گشایش کفار را وسیله مهلت و پر شدن پیمانه آنان قرار داده است.
بنابراین، به هر نعمت ظاهر نباید دل خوش کرد، زیرا اگر این نعمت ها برای مومنین باشد، مایه برکت است و اگر برای کفار باشد، ناپایدار و وسیله قهر الهی است.
امام صادق (ع) فرمودند: گاهی بنده ای از خداوند حاجت و تقاضایی دارد و خداوند دعایش را مستجاب می کند و مقرر می شود تا مدتی دیگر برآورده شود. اما پس از آن، بنده گناهی را انجام می دهد که موجب برآورده نشدن حاجتش می شود.(1)
از مصادیق بارز این آیه، دوران ظهور حضرت مهدی (عج) است که به گفته روایات در آن زمان برکات زمین و آسمان سرازیر می شود.(2)
پی نوشت ها:
1-تفسیر اثنی عشری
2-تفسیر نورالثقلین

شنونده حرف های کودک خود باشیم/ والدین و مهارت خوب گوش کردن

مخاطب قرار گرفتن در برابر کودک و شنیدن حرف های او در ظاهر مهارتی آسان به نظر می رسد، ولی انجام این کار به شایستگی و تمرین و خویشتن داری نیاز دارد، چرا که گوش کردن به حرف های کودک مثل گوش کردن طبیعی و معمولی به حرف های دیگران نیست.

یکی از مهارت های ویژه والدین این است که معمولا شنونده خوبی باشند و این امر می تواند منافع بسیاری برای خانواده داشته باشد. شنیدن سخنان کودکان به ویژه به رشد حرمت نفس در آنها کمک می کند. اگر خوب و با دقت به حرفهای کودک گوش دهیم در واقع پیام مهمی به او داده ایم؛ اینکه آنقدر برایش ارزش قائلیم و آنقدر مراقب او هستیم که دوست داریم و می خواهیم که شنونده حرف های او باشیم. علاوه بر این، گوش کردن مشتاقانه به حرف های کودک راهی بسیار عالی برای کمک به اوست تا خودش مشکلات روزمره اش را حل کند، خواه این مشکلات کوچک باشد، خواه بزرگ.

صرف اندکی وقت برای اینکه بیاموزیم چگونه می توانیم شنونده خوبی باشیم، کاری با ارزش و مغتنم است. اگرچه مخاطب قرار گرفتن در برابر کودک و شنیدن حرف های او در ظاهر مهارتی آسان به نظر می رسد، ولی انجام این کار به شایستگی و کمی تمرین و خویشتن داری نیاز دارد. به همین دلیل است که گوش کردن به حرف های کودک مثل گوش کردن طبیعی و معمولی به حرف های دیگران نیست و نیازمند آمادگی ها و تمهیداتی خاص است.

امتیازاتی که هر اعجاز را جاوید می کند

قرآن با داشتن بیشترین دشمن و ضربات فراوان، بیشترین رشد را در طول عمر خود داشته است.

أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقینَ؛ بلکه می‌گویند: قرآن را بافته (و به دروغ به خدا نسبت داده) است. بگو: اگر راست می‌گویید (که قرآن سخن بشر است، نه کلام خدا) پس سوره‌ای همانند آن بیاورید و هر که را غیر از خدا می‌توانید به یاری بخوانید؟ (یونس، 38).
چون سخن از تحدى قرآن است، به گوشه‏اى از امتیازات این معجزه‏ جاودان الهى اشاره مى‏شود:
1. گنجاندن معارفى بلند در کلماتى کوتاه: مثلا در مورد زن و مرد تعبیر مى‏کند، «هن لباس لکم و انتم لباسٌ لهنّ» زنان لباس شما و شما لباس آنها هستید. براى بیان سستى قدرت‏هاى غیر الهى، آنها را به خانه‏ عنکبوت تشبیه مى‏کند و یا اینکه از آفریدن یک پشه آنان را ناتوان مى‏داند. «لن یخلقوا ذباباً»
2. شیرینى کلام و نفوذ: اگر هزار بار هم خوانده شود، کهنه نمى‏شود بلکه هر بار نکته‏اى به دست مى‏آید.
3. آهنگ و موسیقى کلام: طنین و آهنگ کلمات آن، مخصوص است و اگر آیه‏اى از قرآن در میان سخنان هر عرب زبان، یا در میانِ روایات باشد، مشخص است.
4. جامعیت قرآن: از برهان تا مثل، از دنیا تا آخرت و نیز مسایل خانوادگى، حقوقى، سیاسى، نظامى، اخلاقى، تاریخى و ... را دربردارد.
5. واقع گرایى: محتواى آن مبتنى بر حدس و گمان نیست، حتى داستان‏هایش مستند و واقعى است.
6. همه گیر و جهانى: مردم در هر سطح و هر کجا باشند، از آن بهره مى‏برند و قرآن به صورت کتاب تخصصى نیست.
7. ابدى: هر چه از عمر بشر و علوم مى‏گذرد، اسرار بیشترى از قرآن کشف مى‏شود.
8. رشد فزاینده: با داشتن بیشترین دشمن و ضربات فراوان، بیشترین رشد را در طول عمر خود داشته است.
9. معجزه‏اى در دست: این معجزه در دست همه است و از نوع سخن و کلمه است که در اختیار همه است.
10. هم معجزه و هم کتاب دستور و قانون است.
11. از فردى درس نخوانده و منطقه‏اى محروم از سواد است.
12. چیزى به آن افزوده یا از آن کاسته نشده است و مصون از تحریف است.

آداب مسافرت در اسلام/ پیامبر(ص) چه روزی به سفر می رفت؟

آداب مسافرت در اسلام/ پیامبر(ص) چه روزی به سفر می رفت و همراه خود چه می برد؟

خداوندا! به تو پناه مى‏ برم از رنج و مشقت‏ سفر و اندوه بازگشتن و مواجه شدن‏ با منظره سوء در خانواده و فرزند و مال! پروردگارا تو در سفر همراه ما و نسبت‏ به بازماندگان از ما در وطن سرپرست و نگاهبانى و جمع میان این دو را هیچ کس جز تو توانائى ندارد.

خطبه چهل و ششم نهج البلاغه از سخنانى است که امام علی(ع) هنگام حرکت‏ به سوى شام ایراد فرموده است‏.«خداوندا! به تو پناه مى‏ برم از رنج و مشقت‏ سفر، و اندوه بازگشتن و مواجه شدن‏ با منظره سوء، در خانواده و فرزند و مال! پروردگارا تو در سفر همراه ما و نسبت‏ به بازماندگان از ما در وطن سرپرست و نگاهبانى و جمع میان این دو را هیچ کس جز تو توانائى ندارد، چه آنکه آن کس که به جاى‏ انسان سرپرست‏ بازماندگان مى‏ شود همسفر نتواند بود و آنکس که همسفر است براى‏ سرپرستى جانشین انسان نمى‏ تواند باشد.»

در آداب مسافر از آغاز تا بازگشت 10 مورد ذکر شده است:

1- مسافر پیش از هر چیز رد مظالم بدهد و قرض‌هایى را که دارد ادا کند و هزینه کسانى را که واجب النفقه او هستند فراهم کند و اگر اماناتى در دست او هست به صاحبانش بازگرداند و جز مال حلال براى خرج سفر برندارد و آن قدر خرج سفر بردارد که به همراهانش نیز کمک کند. باید در مسافرت خوش سخن باشد و دیگران را اطعام کند و با آنان با اخلاق نیکو برخورد کند، زیرا مسافرت رازهاى درونى را ظاهر مى‌سازد.هر کس براى رفاقت در سفر شایسته باشد براى معاشرت در غیر سفر نیز شایسته است.

2- برای خود همراهى انتخاب کند و به تنهایى سفر نرود. باید همراهش از کسانى باشد که بر امور دینى، او را یارى کند و هرگاه چیزى از این امور را فراموش کرد به خاطر او آورد و کمک و یارى‌اش کند و چون یادآورى کرد بازوى او باشد. از امیرالمؤمنین علی(ع) است که فرمود: با کسى که در تو فضیلتى نسبت به خود نمى‌بیند و همچنین تو نیز در او فضیلتى نسبت به خود نمى‌بینى، هرگز در سفر همراهى نکن.

از امام باقر(ع) نقل شده است که فرمود: "هرگاه معاشرت مى‌کنى با مثل خودت معاشرت کن و مبادا با کسى معاشرت کنى که عهده‌دار مخارج تو باشد، زیرا این کار باعث ذلت مؤمنان است." از آن حضرت است که فرمود: "حق مسافر، آن است که اگر مریض شد برادران همسفرش تا سه روز برایش توقف کنند."

چهار ذکر برای رفع ترس، اندوه و ...

امام جعفر صادق (ع) فرموده است: در شگفتم برای کسی که از چهارچیز بیم دارد، چگونه به چهار کلمه پناه نمی‌برد!

امام ششم شیعیان و پیشوای راستین مسلمین در شرح این چهار چیز و چهار کلمه مبارک و اثرگذار چنین می‌فرمایند1:

در شگفتم برای کسی که ترس بر او غلبه کرده، چگونه به ذکر «حسبنا الله و نعم الوکیل» پناه نمی برد. در صورتی که خداوند به دنبال ذکر یاد شده فرموده است: پس (آن کسانی که به عزم جهاد خارج گشتند، و تخویف شیاطین درآنها اثر نکرد و به ذکر فوق تمسک جسند) همراه با نعمتی از جانب خداوند (عافیت) و چیزی زاید بر آن (سود در تجارت) بازگشتند، و هیچگونه بدی به آنان نرسید2".

در شگفتم برای کسی که اندوهگین است چگونه به ذکر «لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» پناه نمی برد. زیرا خداوند به دنبال این ذکر فرموده است: «پس ما یونس را در اثر تمسک به ذکر یاد شده، از اندوه نجات دادیم و همین گونه مومنین را نجات می‌بخشیم3".

در شگفتم برای کسی که مورد مکر و حیله واقع شده، چگونه به ذکر «أُفَوِّضُ أَمْری إِلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِبادِ» پناه نمی‌برد. زیرا خداوند به دنبال ذکر فوق فرموده است: «پس خداوند (موسی را در اثر ذکر یاد شده) از شر و مکر فرعونیان مصون داشت4".

در شگفتم برای کسی که طالب دنیا و زیبایی‌های دنیاست چگونه به ذکر «ماشاءالله لاحول و لاقوة الا بالله» پناه نمی‌برد، زیرا خداوند بعد از ذکر یاد شده فرموده است: «مردی که فاقد نعمت‌های دنیوی بود، خطاب به مردی که از نعمت‌ها برخوردار بود) فرمود: اگر تو مرا به مال و فرزند، کمتر از خود می‌دانی امید است خداوند مرا بهتر از باغ تو بدهد".

منبع:

1- بحارالانوار، ج 90، 184 – 185

2- آل عمران ایه ۱۷۱

3- سوره انبیاء آیه 87 و 88

4- سوره غافر آیه 44و ۴۵